Thấy gì từ thế giới động vật của Pandora?

5/5 - (31 bình chọn)

Mặc dù đã ra mắt được hơn 13 năm, siêu phẩm Avatar vẫn luôn là một tượng đài điện ảnh của thế giới. Thế giới Pandora được xây dựng kì thú với một hệ sinh thái thực tế đến không tưởng. Một trong những điều tuyệt vời nhất của hành tinh Pandora chính là hệ thống động vật phong phú và kì ảo vô cùng. Chính tay đạo diễn James Cameron cùng với nhà thiết kế ý tưởng chuyên nghiệp Neville Page đã dày công tạo ra những sinh vật kì diệu này. Hệ thống động vật của Pandora được thiết kế dựa trên một số loài động vật của trái đất, nhưng được xây dựng với hệ thống sinh lý học khác biệt để phù hợp với điều kiện khí hậu của hành tinh mẹ. Các mô hình sinh vật được thiết kế dựa trên các lý thuyết cơ bản về tiến hóa, sinh vật học, khí động lực học, giải phẫu học,… Mất tới 4 năm chuẩn bị, đoàn làm phim cuối cùng cũng đưa ra được những thước phim sống động nhất về hệ sinh thái của Pandora. Mặc dù vẫn còn tồn tại một số những lỗ hổng nhỏ về mặt logic, không thể phủ nhận được tài năng tuyệt của James và toàn bộ đoàn làm phim. Người ta nói đùa rằng, số tiền khổng lồ ông chi ra là để đem máy quay tới Pandora ghi hình, còn thật sự bộ phim chỉ tốn một khoản rất nhỏ để ghép những cảnh có con người thật vào.

Trước thềm ra mắt của bộ phim Avatar 2: The way of water, hãy cùng chúng mình tìm hiểu, tổng hợp và so sánh một số fact về những sinh vật tuyệt vời ở Pandora nhé.  

Vì sao có sự giống nhau đáng ngạc nhiên giữa các loài trên Pandora và những loài động vật quen thuộc trên trái đất?

Những nhà thiết kế muốn xây dựng những mẫu sinh vật không quá lạ lẫm và kì quặc, do điều đó có thể khiến khán giả mất nhiều thời gian để làm quen và xử lý dẫn đến việc không bắt kịp với mạch phim. Việc xây dựng những thứ như vậy sẽ tiêu tốn nhiều tài nguyên và thời gian nhưng không đem lại hiệu quả cho câu chuyện. 

Mặt khác, chúng ta có thể lý giải điều này thông qua lý thuyết tiến hóa hội tụ. Những sinh vật độc lập không chung tổ tiên ở các thời kì, kỷ nguyên khác nhau xuất hiện các đặc điểm hình thái có chức năng tương tự nhau. Ví dụ như các loài săn mồi sẽ xuất hiện răng sắc, móng nhọn, nọc độc,… Điều tương tự xảy ra ở các loài ăn cỏ. 

dong-vat-pandora-1
Ví dụ điển hình về tiến hóa hội tụ

Loài Great Leonopteryx

dong-vat-pandora-2
Loài Leonopteryx Vĩ đại

Hay còn gọi là toruk có nghĩa là “last shadow” – cái bóng cuối cùng, là apex predator trên không của pandora. Gọi là cái bóng cuối cùng do phương pháp săn mồi bằng cách lao từ trên không xuống dưới đất (giống diều hâu, đại bàng), và cái bóng của nó là thứ cuối cùng nạn nhân còn nhìn thấy. Chúng có họ hàng gần với mountain banshee, và không có thiên địch tự nhiên.

Cấu tạo đầu rìu của Leonoperynx có thể dựa trên hình dáng xương sọ của một số loài cá có bướu trên trái đất (Giống cá đầu bò). Xương sọ của chúng tạo ra hai đường vân lông mày lớn, có thể là một hình thức bảo vệ tầm nhìn khỏi ánh sáng quá mạnh do chúng luôn di chuyển rất cao. Tuy nhiên điều này cũng tạo cho chúng một điểm mù, chúng không thể biết bên trên có gì. Chính Jake Sully đã lợi dụng điểm yếu này để tấn công từ trên cao và thu phục Leonopteryx vĩ đại. 

Leonopteryx cũng là loài duy nhất có cơ thể với mảng màu ấm, như một hình thức phản xạ lại tia cực tím từ ánh nắng mặt trời. Hầu hết các loài còn lại đều có tông màu tối để phù hợp với môi trường rừng rậm. 

Về loài Mountain BansheeSkimwing

dong-vat-pandora-3
loài Skimwing và Mountain Banshee

Hai loài này có chung tổ tiên, do cấu tạo cơ thể cũng như hình dáng hộp sọ khá tương đồng. Loài Mountain Banshee được thiết kế dựa trên hình tượng loài thằn lằn bay với bộ hàm của cá nhồng, có thể nhô ra như một hình thức đe dọa. Loài Skimwing giống như sự lai tạo giữa cá láng (Cá sấu hỏa tiễn) và cá chuồn. 

Ngoài ra loài Mountain Banshee cũng chỉ có 4 chi thay vì 6, có thể lý giải rằng 2 chi sau không cần thiết, nên đã tiêu biến hoặc thu nhỏ và chìm vào trong cơ thể. Chúng ta có thể thấy điều tương tự khi giải phẫu cá voi, phần xương của chi sau vẫn nằm trong cơ thể của chúng. 

Loài linh trưởng Prolemuris

dong-vat-pandora-4
Loài linh trưởng Prolemuris

Loài linh trưởng Prolemuris được thiết kế dựa trên lý thuyết rằng chúng là nấc thang tiến hóa nằm giữa giữa các loài sinh vật ở pandora và người Na’vi. Có thể thấy hai chi trước của loài này chỉ còn hai cặp cẳng tay, phần xương cánh tay trên đã nối liền làm một, mỗi cẳng tay có 2 ngón tay. Lỗ thở ở hai phần bả vai thu nhỏ và xuất hiện lỗ mũi như người Na’vi. Nếu bạn để ý, người Na’vi bản địa có 4 ngón mỗi bàn tay, như một minh chứng cho việc hợp nhất hai cẳng tay của loài Prolemuris, trong khi các Avatar có 5 ngón. 

Loài săn mồi

dong-vat-pandora-5
Loài săn mồi ở Pandora

Loài săn mồi ở Pandora có cơ thể dẻo dai, thon gọn, khỏe khoắn với móng và răng đặc trưng của loài ăn thịt. Đặc biệt xuất hiện ở loài Thanator và ViperWolf là ngón cái đối diện, giúp chúng có khả năng sử dụng chi linh hoạt hơn. Ở trái đất chỉ duy nhất các loài linh trưởng là xuất hiện hình thái này. Cả hai loài đều có hành vi cuộn môi lên để phô hàm, như một hình thức đe dọa giống với các loài ăn thịt khác trên trái đất. 

Loài Thanator được xây dựng dựa trên hình tượng loài báo/ các loài săn mồi thuộc họ mèo lớn của trái đất. Hiện tại nó là Apex Predator trong khu rừng của Pandora, luôn đi săn đơn độc. Thanator được đích thân đạo diễn James Cameron thiết kế và ông đặc biệt ưa thích loài này. 

Trong khi đó Viper Wolf là sự kết hợp của chó sói đồng cỏ, linh cẩu và loài chồn. Chúng săn mồi theo bầy, và được thấy có các hành vi tương tự với loài chó sói. Điều đặc biệt là có tới 5 loài ViperWolf được phân biệt dựa trên màu sắc và một số đặc điểm hình thái. Điều này có thể dựa trên việc loài chó (sói) có số lượng loài rất đa dạng.

dong-vat-pandora-10
5 loài Viperwolf của Pandora

Các loài ăn cỏ

dong-vat-pandora-6
Các loài ăn cỏ ở Panndora

Các loài ăn cỏ phát triển cơ thể to, lớp da dày, các mảng giáp cùng các cơ chế tự vệ như đầu búa, sừng, hoặc các chi dài, khỏe để chạy trốn. Loài Hammerhead được xây dựng dựa trên các đặc điểm của voi, tê giác và cái đầu của cá mập đầu búa. Trên trang Wiki, chúng được cho là sẽ tìm một nơi thật xa để chết, nơi mà tất cả những con Hammerhead sẽ tìm về. Điều này được xây dựng dựa trên hiện tượng “nghĩa địa của voi”.

Loài Tulkun

dong-vat-pandora-7
Tulkun và Hammer Head

có kích thước lớn nhất Pandora với thiết kế giống cá voi và có đầu tương tự Hammer Head. Nhưng cấu trúc đầu của Tulkun có thể chỉ là các phần sụn hoặc các cơ quan không xương, trong khi ở loài Hammerhead, chúng có thể dùng phần búa với cấu trúc xương cứng ở đầu nghiền nát mọi thứ. Tuy thế không loại trừ khả năng hình dáng khuôn đầu là bằng chứng rằng hai loài này có chung tổ tiên, liên hệ với việc một số loài động vật có vú sống dưới nước có họ hàng với các loài ăn cỏ trên cạn. (Cá voi có họ hàng xa với lợn, bò và hà mã).

Tại sao động vật pandora có 6 chi thay vì 4

dong-vat-pandora-8
Tại sao động vật Pandora lại có 6 chi

Hình thái 6 chi hay còn còn được gọi là hexapod. Đáng lẽ ra hình thái này sẽ khá bất hợp lý do 6 chi sẽ tiêu tốn nhiều năng lượng hơn so với 4 chi.

Nhà sản xuất đã lý giải điều này thông qua điều kiện tự nhiên của Pandora. Trọng lực ở pandora nhẹ hơn trái đất 20%, do đó động vật sẽ tiêu tốn ít năng lượng hơn để di chuyển. Tuy vậy nhưng bầu khí quyển đậm đặc hơn 20% với sự xuất hiện của khí ga xenon, khiến lực cản khi di chuyển tăng lên và việc di chuyển về phía trước sẽ khó khăn hơn. Nếu bạn chạy trên Pandora, nó sẽ giống như việc bạn chạy ngược chiều gió vậy. Chính vì vậy việc có 6 chi sẽ là lợi thế di chuyển. Đặc biệt, hai chi phụ sẽ phân liền sát với chi trước, giúp động vật có nhiều sức hơn để đẩy cơ thể chúng di chuyển hướng lên, kháng lại lực cản trong không khí. 

Lực hấp dẫn thấp và mật độ không khí cao cũng là nguyên nhân cho những loài động vật lớn biết bay ở Pandora. Những cơn gió ở đây mạnh mẽ hơn nhiều so với trái đất. 

Lý giải chon việc người Na’vi chỉ có 4 chi thay vì 6

dong-vat-pandora-9
Hình thái 2 tộc người Na’vi khác nhau

Các nhà thiết kế đã lý giải rằng việc này để phù hợp cho việc di chuyển của họ, rằng việc đứng thắng di chuyển thì 4 chi trước là quá vướng víu rườm rà. Người Pandora có thân hình thanh mảnh, săn chắc, các chi dài phục vụ cho khả năng di chuyển trên nhiều loại địa hình khác nhau. thay vì chuyên biệt 1 loại địa hình như các loài khác. Ở phần 2, chúng ta sẽ bắt gặp tộc người Metkayina thích nghi với đời sống gần các đại dương.Họ sở hữu lồng ngực lớn, có bàn tay to bản, chiếc đuôi dẹt phẳng như mái chèo lớp da với sắc tố nhạt hơn và mắt có 3 mí để phù hợp với đời sống yêu cầu di chuyển dưới nước. 

Hầu hết động vật Pandora có lỗ thở ở vùng ngực, vai

dong-vat-pandora-10
Tại sao động vật Pandora lại có lỗ thở ở vùng ngực và vai

Những lỗ thở này gọi là “operculum” tương tự mang của loài cá. Những lỗ thở này giúp việc hô hấp của chúng mạnh hơn, giúp lượng không khí đi vào cơ thể là tối đa. Các lỗ này cũng hỗ trợ cho việc điều hòa nhiệt độ cơ thể. Động vật có kích thước càng lớn thì kích thước lỗ thở càng lớn, đặc biệt ở các loài bay. Các lỗ này cũng phân tách hệ tiêu hóa với hệ hô hấp, nghĩa là nếu một loài động vật ở Pandora bị nghẹn, chúng vẫn có thể thở như thường.  Người Na’vi là sinh vật duy nhất ở Pandora không có lỗ thở mà xuất hiện mũi như con người. Loài Prolemuris có cả lỗ thở và lỗ mũi như một minh chứng của sự tiến hóa giữa động vật Pandora và người Na’vi. 

Vì sao các loài vật ở Pandora không có lông?

dong-vat-pandora-11
Vì sao động vật Pandora không có lông

Phần lớn những loài sinh vật đã thấy ở Pandora đều thuộc các rừng nguyên sinh và các khu vực như đồng bằng, bên rìa bờ biển, các dãy núi bay. 

Khí hậu chủ yếu ở Pandora là nóng và ẩm ướt hơn rất nhiều so với các khu vực như rừng nguyên sinh Amazon của Trái đất. Vì vậy sinh vật ở đây không cần đến lớp lông để giữ nhiệt. Làn da của chúng có cơ chế sinh học riêng để đối mặt với các vấn đề như thoát nhiệt, giữ nhiệt, bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời. Người Na’vi là những sinh vật ở Pandora duy nhất có tóc. Ngoài ra ta có thể thấy lông trên phần lưng của loài Hexapede. Trong tất cả những sinh vật đã xuất hiện, chỉ có hai loài này có lông. 

Một số loài sinh vật trên trái đất sử dụng lông như một hình thức thu hút bạn tình, nhưng sinh vật Pandora có thể có những hình thức khác phong phú hơn. Một trong số đó có thể là hình thức phô trương các lớp mào màu sắc. 

Nhiều loài ở Pandora đều có chung một hình thức đe dọa, phô trương.

dong-vat-pandora-12
Hình thức đe dọa

Đó là dựng các mào lên, như một cách để “khổng lồ hóa” kích thước cơ thể, tạo cảm giác chúng to lớn hơn kẻ thù, như một hình thức đe dọa và tự vệ. Điều này có thể được xây dựng tương đồng với một số loài động vật trên trái đất như thằn lằn cổ diềm, giống cá Beta, hay thậm chí là hành động xù lông của loài mèo. 

Tại sao các loài trên Pandora có kích thước lớn hơn so với loài tương tự trên trái đất

dong-vat-pandora-13
Môi trường Pandora

Trọng lực nhỏ hơn 20% so với trái đất là một yếu tố khiến các sinh vật ở Pandora có thể phát triển tới kích thước khổng lồ. Ngoài ra mật độ không khí đậm đặc cũng khiến, các loài thực vật ở đây có thể phát triển với kích thước không tưởng với khả năng trao đổi chất được đẩy lên một tầm cao mới.

“Nơi cao nhất mà cái cây mang nước lên được chính là giới hạn chiều cao của chúng”.

Điều này có thể khiến động vật ăn cỏ có nguồn tài nguyên để đạt được kích thước vượt trội, và điều tương tự xảy ra với thú ăn thịt. Ngoài ra, kích thước lớn của các loài còn dựa trên khả năng trao đổi chất được tăng cường thông qua từ trường mạnh mẽ của hành tinh này. Trên thực tế đã có khá nhiều các nghiên cứu chỉ ra rằng từ trường có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến khả năng sinh học của một loài.

https://www.scielo.br/j/babt/a/jpWkn64SPgPWZ6Nn(.)BK5GP6t/?lang=en

Khả năng phát quang sinh học

dong-vat-pandora-14
Phát quang sinh học ở các loài vật Pandora

Được thấy ở rất nhiều loài động vật ở Pandora. Điều này thậm chí còn xuất hiện mạnh mẽ hơn ở các loài thực vật. Với một hành tinh với độ lệch trục lên tới 29 độ, thì tỷ lệ thời gian chênh lệch giữa ngày và đêm có thể thay đổi khá nhiều. Các loài phải thích nghi đời sống trong bóng tối, và phát quang sinh học là một trong các lựa chọn đó. Ở trái đất, phát quang sinh học có thể thấy ở một số loại tảo, nấm, động vật bao gồm sứa, bạch tuộc, mực, một số loài cá ở đáy đại dương và loài đom đóm. Người ta chưa ghi nhận được loài động vật bậc cao nào có khả năng phát quang sinh học trên trái đất. 

Mạng lưới thần kinh

dong-vat-pandora-15
Động vật Pandora với mạng lưới thần kinh liên kết với cả hành tinh

Chúng ta chưa thấy nhiều về khả năng tương tác của xúc tu thần kinh từ các loài động vật của Pandora với mạng lưới thần kinh. Ngoài người Na’vi tương tác với cây linh hồn, hầu hết các loài khác chỉ chủ động giao tiếp các xúc tu thần kinh với các cá thể trong bầy (ViperWolf) hoặc liên kết với người Na’vi cưỡi chúng. Hy vọng ở phần 2, chúng ta sẽ biết rõ hơn về cách tương tác giữa động vật Pandora với mạng lưới thần kinh của thế giới này. 

Lời kết

Bài viết được tổng hợp trên trang Wiki Avatar, kênh Youtube của Alteori, bài viết “Thấy gì từ thế giới thực vật của Pandora” của Noth Garden và một số nguồn khác. Hy vọng các bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về hệ thông động vật tuyệt vời mà đạo diễn Jame Cameron đã kì công sáng tạo. Theo dõi Blog chó mèo để tìm hiểu những thông tin thú vị và hay ho xung quanh thú cưng và các loài động vật nói chung nhé. 

Xem thêm: 

Điều gì xảy ra nếu bò sát trở thành thú cưng số 1 của chúng ta?

Chuyện gì xảy ra với loài chó nếu con người không còn tồn tại nữa?

Điều gì xảy ra với thú cưng nếu con người không còn tồn tại nữa?

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu ngày mai chó có trí thông minh của con người?